Meranti rode

MERANTI, RODE MERANTI, RODE
Toepassingen: Binnen- en buitentimmerwerk kozijnen, ramen, deuren, betimmeringen, plinten, trappenhuizen, traptreden, carrosseriebouw enz. Het fineer wordt op grote schaal gebruikt voor de fabricage van triplex.
Atibt: dark red meranti/red meranti/light red meranti
Andere namen: Donkerrode meranti, dark red meranti, nemesu (alleen zware donkerrode meranti), light red meranti (Maleisië), madjau, melebekan, meranti merah, red meranti (Indonesië), dark red seraya, red seraya, light red seraya, obar suluk (Sabah).
Botanische naam: Lichtrode meranti voornamelijk: Shorea leprosula Miq., S. ovalis (Korth.) Blume, S. parvifolia Dyer, S. smithiana Sym., S. spec. div.. Donkerrode meranti voornamelijk: Shorea curtisii Dyer ex King, S. macrantha Brandis, S. ovata Dyer ex Brandis, Shorea pauciflora King, (nemesu = uitsluitend S. pauciflora KING). S. platyclados v. Slooten ex Foxw., S. singkawang Burck, S. spec. div..
Familie: Dipterocarpaceae.
Groeigebied: Zuidoost-Azië; voornamelijk Maleisië, Indonesië, Sabah, Sarawak.
Boombeschrijving: Hoogte 30-40 m, maximaal 70 m. De 25-30 m lange, gladde, goed cilindrische stam heeft een diameter van 0,5-0,9 m, maximaal 3,0 m. Aan de stamvoet zijn meestal wortelaanlopen aanwezig die, afhankelijk van de soort, kort en breed tot hoog en smal zijn. Zeer zware stammen zijn vaak hol of hebben een rot of sponzig hart.
Aanvoer: Gekantrecht hout, plaatmateriaal, halffabrikaten en eindproducten.
Houtbeschrijving: De kleur van het kernhout varieert sterk van donkerrood tot licht roodbruin en van bleekroze tot rozerood. Aangezien diverse boomsoorten, ook van verschillende herkomst, van het geslacht Shorea rode meranti leveren, zijn kleurnuances en gewichtsverschillen in een partij hout altijd aanwezig. Het 20-50 mm brede spint is rozegrijs getint en duidelijk van het kernhout te onderscheiden. Door lichte kruisdraad kan kwartiers gezaagd hout een brede streeptekening vertonen. Op het houtoppervlak zijn soms witachtige lijntjes zichtbaar als gevolg van tangentiaal gerangschikte harskanaaltjes die een witte inhoud kunnen hebben. Voor blank lakwerk zijn deze lijntjes geen bezwaar, omdat ze de lak absorberen en daardoor vrijwel onzichtbaar worden. Het hout heeft geen harsachtig karakter als bijvoorbeeld keruing. Zeer kleine wormgaatjes (pin holes), veroorzaakt door nathoutboorders, komen voor. In gezaagd en gedroogd hout bestaat echter geen gevaar voor verdergaande aantasting.
Houtsoort: loofhout
Draad: Recht, kruisdraad komt voor.
Nerf: Matig grof.
Volumieke massa: (300-) 640 (-860) kg/m3 bij 12% vochtgehalte, vers 750-950 kg/m3.
Werken: Gering.
Drogen: Matig snel. Rode meranti is zonder veel moeilijkheden te drogen, waarbij weinig neiging tot vervorming optreedt. Er dient wel op enige variatie in het gedrag tussen de onderling zeer moeilijk van elkaar te onderscheiden merantisoorten te worden gerekend.
Bewerkbaarheid: Rode meranti is, zowel met handgereedschap als met machines, goed te bewerken. Er bestaat wel enige variatie tussen de soorten, maar de zwaarte van bewerken hangt voornamelijk af van de volumieke massa. Bij het schaven van kruisdradig hout moet de snijhoek 20° bedragen om opstaande vezels te voorkomen.
Spijkeren en schroeven: Goed.
Lijmen: Goed.
Buigen: Slecht.
Oppervlakafwerking: Goed.
Duurzaamheid: Schimmels -grondcontact 2-4, 600-680-730 kg/m3 bij 12% vochtgehalte. Schimmels -grondcontact 4-5, 490-520-550 kg/m3 bij 12% vochtgehalte. Termieten M. Volgens NEN-EN 350-2 wordt rode meranti, met een volumieke massa van tenminste 670 kg/m3 bij 12-17% vochtgehalte, geacht duurzaamheidsklasse 3 te zijn in contact met de grond. Door het grote aantal Shoreasoorten dat rode meranti kan leveren, waarvan elke soort een andere duurzaamheid en impregneerbaarheid heeft, is het moeilijk één classificatie te geven. Door TNO Bouw Centrum voor Houttechnologie (de huidige afdeling Houttoepassingen van dit instituut), uitgevoerde laboratoriumproeven hebben duidelijk gemaakt dat gedroogd rode meranti met een volumieke massa van 500 kg/m3 of meer weinig gevoelig is voor aantasting door de schimmelsoorten die verantwoordelijk zijn voor het in Nederland en België voorkomende houtrot in geveltimmerwerk. In België wordt als ondergrens 550 kg/m3 bij 12% vochtgehalte aangehouden.
Sterkteklasse: Rode meranti is volgens NEN 5498:1997 ingedeeld in sterkteklasse K21.
Impregneerbaarheid: Kernhout 4v. Spint 2.
Bijzonderheden: Rode meranti wordt geleverd door enkele tientallen Shoreasoorten, waarbij donkerrode meranti en lichtrode meranti niet of soms zeer moeilijk van elkaar zijn te onderscheiden. Verschillende factoren, waaronder kleur en gewicht, kunnen bij de zwaardere soorten lichtrode meranti overeenkomen met de lichtere soorten donkerrode meranti. Dus op bepaalde punten kunnen verschillende eigenschappen van beide in NEN 1015 vermelde houtsoorten en handelsonderscheidingen elkaar overlappen. Deze factoren hebben ertoe geleid een gezamenlijke beschrijving onder de naam rode meranti te maken.
Kwaliteitseisen: Voor rode meranti is in 1989 een Nederlandse norm verschenen in de serie Kwaliteitseisen voor hout (KVH 1980), NEN 5483 Houtsoort rode meranti. Rode meranti is genoemd in de KVT\'95, Kwaliteit van houten gevelelementen. Dit betekent dat met rode meranti kozijnen met KOMO-productcertificaat kunnen worden vervaardigd. Rode meranti is genoemd in de beoordelingsrichtlijn (BRL) 1701/05, Gelijmde dragende houten bouwconstructies. Rode Meranti voldoet aan de eisen genoemd in de beoordelingsrichtlijn (BRL) 2902/01, Gelamineerd hout voor niet-dragende toepassingen.